Netwerkmoment 2: Infrastructuur
Op dinsdag 7 oktober kwam het CultuurNetwerk Leuven samen in Ons Huis (Toneel 4). Een moment volledig in teken van ruimte. Het tekort aan fysieke ruimte is intussen duidelijk in Leuven, maar kunnen we ook op andere manieren naar oplossingen zoeken? Moet je als initiatief altijd wachten op een beslissing van de stad? Kunnen we zélf iets starten – duurzaam, gedragen, en van onderuit? De avond draaide om ruimte nemen, ruimte maken en ruimte delen.
De avond werd ingezet met een walking dinner (merci aan Food Factory!), waarna we de verbinding tussen de culturele actoren op zochten met een speeddate. De laatste stand van zaken over LOV2030, Open Creatives en de Adviesraad Cultuur werd meegegeven tijdens het plenair moment. Ten slotte splitsten we ons op in werkgroepen om de koppen bij elkaar te steken over gezamenlijke uitdagingen binnen infrastructuur en de plannen van LOV2030.
Infrastructuur
1. Uitdagingen
Deelnemers bevestigen het structurele tekort aan geschikte en betaalbare ruimtes voor culturele organisaties in Leuven. Zowel professionele als amateurverenigingen kampen met gebrek aan repetitie-, tentoonstellings- en opslagruimte. Vele organisaties zijn afhankelijk van occasionele verhuur of tijdelijke locaties en botsen op de beperkingen van stedelijke infrastructuur en de trage procedures bij het stadsbestuur. Tegelijk zijn er binnen scholen, religieuze gebouwen, en organisaties zoals maakleerplek wel gedeelde ruimtes, maar deze vereisen constante afstemming, beheer en duidelijke afspraken.
2. Noden en kansen
Er is potentieel in gedeeld ruimtegebruik en intersectorale samenwerking, op voorwaarde dat communicatie en vertrouwen goed geregeld zijn. Er wordt gepleit voor een centrale databank of platform dat vraag en aanbod van ruimtes zichtbaar maakt, en waar matches tussen organisaties efficiënt kunnen worden gemaakt. Kleine spelers hebben vooral nood aan betaalbare, toegankelijke ruimtes en minder administratieve lasten. Daarnaast wordt benadrukt dat samenwerking ook buiten de stad kan worden gezocht – bijvoorbeeld via scholen, kerken, horecazalen of leegstaande gebouwen – mits een goede praktische organisatie en afspraken over onderhoud en gebruik.
3. Aanbevelingen
Er is nood aan iemand die een actieve regierol opneemt in het in kaart brengen, ontsluiten en bemiddelen van beschikbare infrastructuur. Het CultuurNetwerk Leuven bekijkt hier in hoeverre het zich kan inzetten om Open Creatives meer op de kaart te zetten. Er is daarnaast ook het idee voor intergemeentelijke samenwerking en meer experimenteerruimte voor tijdelijke of herbestemde sites, zodat Leuven een duurzaam en flexibel infrastructuurnetwerk kan ontwikkelen dat de brede culturele sector ten goede komt.
LOV2030
1. Naar een gedragen en laagdrempelige aanpak van LOV2030
Het overleg bevestigt dat de realisatie van LOV als Europese Culturele Hoofdstad in 2030 vraagt om een inclusieve, open en gefaseerde aanpak. De organisaties willen vooral duidelijkheid over hoe en wanneer open calls worden georganiseerd, met ruimte voor verschillende werktempo’s van kunstenaars, verenigingen en instellingen. Een laagdrempelige open call, waarbij ideeën in een vroege fase kunnen worden ingediend en waar matchmaking centraal staat, wordt sterk aanbevolen. Deze aanpak laat toe om verbindingen tussen kleine en grote spelers te stimuleren, zonder dat het proces te top-down wordt aangestuurd. LOV2030 moet organisaties ondersteunen, niet vervangen, en inzetten op faciliteren, verbinden en experimenteren met zaaigeld.
2. Verbinding, spreiding en inclusie als kernprincipes
Er ligt nadruk op dat LOV2030 meer moet zijn dan een stedelijk project — het moet een gedeelde beweging worden waarin ook wijken, omliggende gemeenten en diverse gemeenschappen participeren. Projecten moeten laagdrempelig zijn, van grootse evenementen tot kleine, betekenisvolle acties (zoals buurtinitiatieven of dansprojecten in zorginstellingen). Daarnaast komt het belang van toegankelijkheid en diversiteit sterk naar voren: LOV2030 moet kwetsbare groepen, jongeren, kinderen en studenten actief betrekken en inzetten op cultuur als middel tegen eenzaamheid en sociale uitsluiting. De cultuursector kan hier optreden als ambassadeur en zorgverlener, met initiatieven die letterlijk en figuurlijk de drempel verlagen.
3. Aanbevelingen
Er is nood aan een duidelijk kader en centraal communicatiepunt waar organisaties terechtkunnen voor informatie, planning en partnerschappen. Beleidsmatig is het belangrijk om matchmaking te institutionaliseren — via CultuurNetwerk Leuven of een LOV-platform dat projecten, oproepen en samenwerkingen zichtbaar maakt. De Stad Leuven en het LOV-team worden aangemoedigd om structurele partnerschappen aan te gaan met Europese, culturele en onderwijsinstellingen, en om proactief te werken aan infrastructuur, mobiliteit en betaalbare verblijfsruimtes. Tot slot wordt geadviseerd om LOV2030 te gebruiken als langetermijnmotor voor samenwerking, duurzaamheid en internationale uitstraling — met projecten die niet alleen in 2030 pieken, maar een blijvende legacy voor Leuven en zijn regio nalaten.
Lees de volledige verslagen via de knoppen of op onze Drive.
Download hier het volledige verslag
CultuurNetwerk Leuven
